امام باقر علیه السلام
❇️ حضرت امام باقر علیه السلام فرمودند:
🔹 المؤمنُ أصْلَبُ مِن الجَبلِ، الجَبلُ یُسْتَقَلُّ مِنه، و المؤمنُ لا یُسْتَقَلُّ مِن دِینِه شَیءٌ؛
🔸 مؤمن از کوه سختتر است. از کوه کم مىشود اما از دین مؤمن چیزى کاسته نمىگردد.
📚 منبع: کافی،جلد 2،ص 241،ح 37
ویژگیهای انسانِ عاقل
🔹 عن الرضا علیه السلام: لا یَتِمُّ عَقْلُ امْرِء مُسْلِم حَتّى تَکُونَ فیهِ عَشْرُ خِصال: أَلْخَیْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ. وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ. یَسْتَکْثِرُ قَلیلَ الْخَیْرِ مِنْ غَیْرِهِ، وَ یَسْتَقِلُّ کَثیرَ الْخَیْرِ مِنْ نَفْسِهِ. لا یَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ إِلَیْهِ، وَ لا یَمَلُّ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ. أَلْفَقْرُ فِى اللّهِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الْغِنى. وَ الذُّلُّ فىِ اللّهِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الْعِزِّ فى عَدُوِّهِ. وَ الْخُمُولُ أَشْهى إِلَیْهِ مِنَ الشُّهْرَةِ. ثُمَّ قالَ(علیه السلام): أَلْعاشِرَةُ وَ مَا الْعاشِرَةُ؟ قیلَ لَهُ: ما هِىَ؟ قالَ(علیه السلام): لا یَرى أَحَدًا إِلاّ قالَ: هُوَ خَیْرٌ مِنّى وَ أَتْقى.
🔹 امام رضا علیه السلام فرمودند: عقل شخصِ مسلمان تمام نیست، مگر این که ده خصلت را دارا باشد:
▫️از او امید خیر باشد.
▫️از بدى او در امان باشند.
▫️خیر اندک دیگرى را، بسیار شمارد.
▫️خیر بسیار خود را، اندک شمارد.
▫️هر چه حاجت از او خواهند، دلتنگ نشود.
▫️در عمر خود، از دانش طلبى خسته نشود.
▫️فقر در راه خدایش از توانگرى، محبوبتر باشد.
▫️خوارى در راه خدایش از عزّت با دشمنش، محبوبتر باشد.
▫️گمنامى را از پرنامى، خواهانتر باشد.
🔹 سپس امام(ع) فرمود: امّا خصلت دَهم و چیست دهمى؟ گفته شد: آن چیست؟ فرمود:
▫️احدى را ننگرد جز این که بگوید: او از من بهتر و پرهیزکارتر است.
📚 تحفالعقول، ص443
جایگاه عقل کجاست
❇️ امام صادق علیه السلام فرمودند:
▫️دِعامَةُ الاِْنْسانِ الْعَقْلُ وَ الْعَقْلُ مِنْهُ الْفِطْنَةُ وَ الْفَهْمُ وَ الْحِفْظُ وَ الْعِلْمُ وَ بِالْعَقْلِ یَکْمُلُ وَ هُوَ دَلیلُهُ وَ مُبْصِرُهُ وَ مِفْتاحُ اَمْرِهِ فَاِذا کانَ تَاْییدُ عَقْلِهِ مِنَ النّورِ کانَ عالِما حافِظا ذاکِرا فَطِنا فَهِما فَعَلِمَ بِذلِکَ کَیْفَ وَ لِمَ وَ حَیْثُ وَ عَرَفَ مَنْ نَصَحَهُ وَ مَنْ غَشَّهُ فَاِذا عَرَفَ ذلِکَ عَرَفَ مَجْراهُ وَ مَوصولَهُ وَ مَفْصولَهُ وَ اَخْلَصَ الوَحْدانِیَّةَ لِلّهِ وَ الاِْقْرارَ بِالطّاعَةِ فَاِذا فَعَلَ ذلِکَ کانَ مُسْتَدْرِکا لِما فاتَ وَ وارِدا عَلى ما هُوَ آتٍ یَعْرِفُ ما هُوَ فیهِ وَ لاَِىِّ شَىْءٍ هُوَ هاهُنا و مِنْ اَیْنَ یَاْتیهِ و اِلى ما هُوَ صائِرٌ وَ ذلِکَ کُلُّهُ مِنْ تَاْییدِ العَقْلِ
🔸 ستون انسانیت، عقل است و از عقل؛ زیرکى، فهم، حفظ و دانش بر مىخیزد.
🔹 با عقل، انسان به کمال مىرسد. عقل؛ راهنماى انسان، بینا کننده و کلید کارهاى اوست.
🔸 هر گاه عقل با نور یارى شود؛ دانا، حافظ، تیزهوش و فهیم مىشود و بدین وسیله [پاسخ] چگونه، چرا و کجا را مىفهمد و خیرخواه و دغلکار را مىشناسد
🔹 و هرگاه این را دانست، مسیر حرکت و خویش و بیگانه را مىشناسد و در توحید و طاعت خداوند اخلاص مىورزد
🔸 و چون چنین کرد، آنچه از دست رفته جبران مىکند و بر آنچه در آینده مىآید چنان وارد مىشود که مىداند در کجاى آن است و براى چه منظورى در آنجاست. از کجا آمده و به کجا مىرود. و این همه از پرتو تأیید عقل است.
📚 کافى، ج 1، ص 25
استغفار
🪐 شخصی از آیت الله بهجت پرسید:
دست به هر شغلی می زنم ناکام می شوم برای بهبودی درآمد و زیاد شدن روزی چه کنم؟
فرمودند:
«زیاد استغفار کنید و اگر نتیجه نداد بدانید یا کم استغفار کرده اید یا با اعتقاد کامل نگفته اید.»
🔸 در روایت با هر سه لفظ آمده است که اگر کسی ” ملازم ” استغفار باشد، یا ” پیوسته ” استغفار کرد، خداوند او را از هر همّ و غمی رها می کند و از هر تنگنایی راه برون رفت برای وی قرار می دهد و از جایی که گمان نمی کرد روزی اش می دهد.
حکمت علوی
🔸 امیرالمومنین (علیه السلام) : عَاتِبْ أَخَاکَ بِالْإِحْسَانِ إِلَیْهِ، وَ ارْدُدْ شَرَّهُ بِالْإِنْعَامِ عَلَیْهِ
🔹 برادرت را با احسانى که در حق او مى کنى سرزنش کن، و شر او را با بخشش باز گردان
📖 حکمت 158 نهجالبلاغه