مباحث موضوعی قرآن
💠 امتحان الهی
✅ قرآن برای آفرینش انسان، اهدافی ذکر کرده است از جمله؛ مسأله آزمایش و امتحان انسان. در ابتدای سوره ملک میفرماید: الذی خلق الموت و الحیاة لیبلوکم ایکم احسن عملا. آفرینش موت، آزمایشی برای ظهور صبر است و آفرینش حیات، آزمایشی برای ظهور شکر. در نظام احسن الهی، انسان باید بهترین عمل را داشته باشد. اینکه خداوند با چه چیزهایی، انسان را امتحان میکند، به مواردی اشاره میکنیم:
🔹 ترس، گرسنگی، زیانهای مادی، مرگ (بقره/155)
🔸 مال و جان (آل عمران/186)
🔹 اموال و فرزندان (انفال/28)
🔸 مواهب مادی (طه/131)
🔹 نیکی و بدی (اعراف/168)
🔸 القائات شیطان (حج/53)
🔹 عهد و قسم (نحل/91)
🔸 کفر و ایمان (محمد/4)
🔹 نعمات الهی (زمر/49)
🔸 زینت های زمین (کهف/7)
🔹 احکام کتاب الهی (مائده/49)
🔸 آب خوردن! (بقره/249)
🔹 معجزات (دخان/33)
🔸 نجات از طاغوت (بقره/49)
🔹 نافرمانی خدا (اعراف/163)
🔸 تأخیر در عذاب (انبیاء/109)
🔹 محرمات الهی (مائده/94)
🔸 شکست و پیروزی (آل عمران/52،141)
🔹 خیر و شر (انبیاء/35) و …
⬅️ البته امتحانات الهی برای همهی افراد، یکسان نیست: آنکه مقرّبتر است، جام بلا بیشترش میدهند !
پیامبر اکرم (ص)
مباحث موضوعی قرآن
💠 قَسَم در آیات قرآن
✅ و الشّمس و ضحٰیها … قد افلح من زکیٰها و قد خاب من دسّیٰها (شمس/1 تا 10)
🔸 در سوره شمس 11 قسم به دنبال هم ذکر شده است و در ادامه، خداوند دلیل این قسمها را آورده و فرموده است: نظامی که در خورشید و ماه و شب و روز جریان دارد و منتهی شده به پیدایش نفسی که فجور و تقوایش به او الهام شده، خود دلیل است بر رستگاری کسی که نفس را تزکیه کند و خسران کسی که آن را آلوده سازد!
🔹 در قرآن در ضمن 104 آیه، 118 مورد سوگند آمدهاست که 95 مورد از آن، سوگندهای خداوند است و 23 مورد هم مربوط به دیگران است. خداوند در سوگندهای خود، حکمتها و اهداف والایی دارد از جمله:
▫️بیان عظمت مورد قسم،
▫️تأثیر در مخاطب،
▫️استدلال،
▫️اتمام حجت،
▫️اثبات آنچه برای آن قسم یاد میکند،
▫️بیان واقعیتی که مورد تردید مردم واقع گردیده،
▫️متوجه ساختن بشر بر منافع و فواید فراوان چیزهایی که به آنها سوگند یاد میشود،
▫️توجه دادن به واقعیت داشتن مورد قسم که مورد انکار بوده،
▫️مبارزه با خرافات و …
🔸 در 23 سوره قرآن که با سوگند آغاز شده است جمعاً 71 قسم آمده است و در سایر سورههای قرآن نیز آیات قسم وجود دارد:
▫️نساء/65، حجر/72 و 92، نحل/56 و 63، مریم/68، واقعه/75، حاقه/38 و 39، معارج/40، مدثر/32 تا 34، تکویر/15 تا 18، انشقاق/16 تا 18 و …
🔹 در حدود 40 موضوع در قرآن مورد سوگند خداوند قرار گرفته است که به برخی از آن اشاره میکنیم:
▫️قسم به ذات حق ( نحل/63، ذاریات/22و23) به جان پیامبر(ص) (حجر/72) به قرآن (ق/1، ص/1،دخان/2، یس/2و3) به فرشتگان (نازعات/1 تا5) به انسان (شمس/7، بلد/3، قیامت/2) به اسبان دوندهی مجاهدان (عادیات/1 تا 3)
▫️قسم به زمانهای دنیوی مانند: شب (فجر/2، ضحی/2، لیل/1، انشقاق/16، تکویر/17، شمس/4، مدثر/33) روز (لیل/2، شمس/3، ضحی/1) سپیده دم (انشقاق/16) صبح (تکویر/18، مدثر/34) عصر (عصر/1)
▫️قسم به زمانهای اخروی مانند: موعود (بروج/2) معاد جسمانی (مریم/68) سؤال از اعمال (حجر/92 و 93) بازخواست بتپرستان (نحل/56)
▫️قسم به مکانهای زمینی مانند: طور (طور/1، تین/2) دریای مملو (طور/5 و6) مشارق و مغارب (معارج/40) بیت معمور (طور/4) شهر مکه (بلد/1، تین/3) محل اقامت پیامبر(ص) (بلد/1و2)
▫️مکانهای آسمانی مانند: خورشید (شمس/1) ماه (شمس/2، مدثر/32، انشقاق/17) ستاره (نجم/1، تکویر/15، واقعه/75) آسمان (طارق/1، ذاریات/7، بروج/1، شمس/5)
▫️قسم به میوهها (تین/1)
🔸 سایر سوگندهایی که در قرآن آمده:
▫️از زبان پیامبر اکرم(ص): 2 مورد
▫️برادران یوسف(ع): 4 مورد
▫️ساحران فرعون: 1 مورد
▫️شیطان: 1 مورد
▫️مشرکان و منافقان و منکران معاد: 15 مورد
⬅️ در مورد سوگند خوردن، در آیه 89 سوره مائده، دستوراتی ذکر شدهاست.
فَأَهْلَکْنَا أَشَدَّ مِنْهُمْ بَطْشًا وَمَضَى مَثَلُ الْأَوَّلِینَ
🔹 فَأَهْلَکْنَا أَشَدَّ مِنْهُمْ بَطْشًا وَمَضَى مَثَلُ الْأَوَّلِینَ
🔸 ما نیرومندتر از مخالفانِ زمان تو را هلاک کردیم، و بیان سرگذشت پیشینیان (براى عبرت مردم) گذشت
🔸 So We destroyed those who were stronger than these, and the example of the ancients has passed
📗سوره زخرف، آیه 8
با عمرش به سوی آن، قدم برمیدارد
🔅 #امام_سجاد_علیه_السلام :
✓ «ثُمَّ ضَرَبَ لَهُ فِی الْحَیَاةِ أَجَلًا مَوْقُوتاً، وَ نَصَبَ لَهُ أَمَداً مَحْدُوداً، یَتَخَطَّى إِلَیْهِ بِأَیَّامِ عُمُرِهِ، وَ یَرْهَقُهُ بِأَعْوَامِ دَهْرِهِ، حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَقْصَى أَثَرِهِ، وَ اسْتَوْعَبَ حِسَابَ عُمُرِهِ، قَبَضَهُ إِلَى مَا نَدَبَهُ إِلَیْهِ مِنْ مَوْفُورِ ثَوَابِهِ، أَوْ مَحْذُورِ عِقَابِهِ،…».
⁙ «آنگاه زندگی او را زمانی معیّن، مقدّر فرمود و پایانی محدود قرار داد که به سوی آن پایان، با ایّام عمرش قدم برمیدارد و با سالهای زندگیش، به آن نزدیک میشود، تا هنگامی که به دورترین باقیمانده پایان زندگیش برسد و پیمانۀ حساب عمرش را تمام و کامل دریافت کند. او را به سوی آنچه از پاداش بسیار، یا عذاب دردناک فرا خوانده ببرد،…».
📚 صحیفه سجادیه، دعای1