🔸 امیرالمؤمنین عـلـے علیه السلامـ

المؤمنُ دأْبُهُ زَهادَتُهُ، و هَمُّهُ دِیانَتُهُ، و عِزّهُ قَناعتُهُ، و جِدُّهُ لآخِرَتِهِ، قد کَثُرَتْ حَسَناتُهُ، و علَتْ درَجاتُهُ، و شارَفَ خَلاصَهُ و نَجاتَهُ.

مؤمن شیوه و عادتش زهد اوست و همه اهتمام او دینش و عزّت او قناعتش و تلاش او براى آخرتش؛ خوبیهایش بسیار است و درجاتش بلند و در آستانه رهایى و رستگارى است.
📚 غرر الحکم، حدیث ٢١٠٣

فروغ فرخزاد واقعاً به چه درجه‌ای از درک و شعور رسیده بود که گفت:

“دردی که انسان را به سکوت وا می‌دارد
بسیار سنگین تر از دردیست
ک انسان را به فریاد وا می‌دارد!
و انسان‌ها فقط به فریاد هم می‌رسند
نه به سکوت هم..”

💠 بصیرت و عوامل آن در قرآن

✅ در قرآن کریم، مشتقات «بصر» 148 بار و واژه «بصیرت» دو بار تکرار شده است. به‌طور کلی واژه «بصر» در متون اسلامی، گاه درباره بینایی ظاهری و حس، و گاه درباره بینایی باطنی و عقلی به‌کار می‌رود. در قرآن و روایات اسلامی، واژه‌هایی وجود دارند که می‌توان گفت معادل واژه بصیرت‌اند و یا به آن بسیار نزدیک هستند: یقظه (بیداری و بصیرت یافتن)، نور، فرقان (نیروی جدا کننده حق از باطل)، همچنین در روایات، واژه‌های دیگری هم‌چون: عقل، معرفت، علم و حکمت نیز در معنای بصیرت ذکر شده‌است. در مجموع با بهره‌‌گیری از آیات قرآن، مفهوم بصیرت را در معانی ذیل می‌توان دسته بندی کرد: چشم درون، عقل، فهم و ادراکات قلبی، نور (فاطر/19,20)، دلایل روشن، علم و آگاهی (انعام/104، اعراف/203، قصص/43)، یقین و اطمینان کامل (یوسف/108)، شاهد و خودآگاه (قیامت/14,15). در ادامه به عوامل بصیرت در قرآن اشاره می‌کنیم:

🔹 آیات خدا:
🔸 آیات الهی در زمین و انسان (آفاقی و انفسی) از عوامل بصیرت است؛ وَ فِی الْأَرْضِ آیاتٌ لِلْمُوقِنِینَ. وَ فِی أَنفُسِکمْ أَفَلاَ تُبْصِرُونَ (ذاریات/20,21)
🔸 آیات الهی در زمین و آسمان، مایه بصیرت است؛ أَفَلَمْ ینظُرُوا إِلَی السَّماءِ … تَبْصِرَةً وَ ذِکرَی لِکلِّ عَبْدٍ مُنِیبٍ (ق/6-8)

🔹 آخرت اندیشی:
🔸 آخرت اندیشی و دنیاگریزی سبب پیدایش بصیرت می‌شود؛ و اذکر عبدنا… اولی الایدی و الابصار. انا اخلصنٰهم بخالصة ذکری الدّار (ص/45,46) از اوصافی که برای پیامبران ذکر شده «اولی الابصار» است.

🔹 امدادهای خدا:
🔸 امدادهای الهی و پیروزی مسلمانان در غزوه بدر و بنی‌نضیر از عوامل عبرت و بصیرت است؛ … وَ الله یُؤَیِّدُ بِنَصره مَن یَشاء اِنَّ فی ذلِکَ لعبرة لِاولیِ الاَبصار (آل‌عمران/13، حشر/2)

🔹 ایمان:
🔸 ایمان زمینه‌ای برای بیداردلی است و بصیرت ایجاد می‌کند؛ هذَا بَصَائِرُ مِن رَبِّکمْ… لِقَوْمٍ یؤْمِنُونَ (اعراف/203)

🔹 تقوا:
🔸 تقوا و پرهیزکاری از عوامل روشنایی ضمیر و بیداردلی است؛ إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّیطَانِ تَذَکرُوا فَإِذَا هُم مُبْصِرُونَ (اعراف/201)

🔹 قرآن:
🔸 قرآن مایه بصیرت و باز شدن چشم دل است؛ قُلْ إِنَّمَا أَتَّبِعُ مَایوحَی إِلَی مِن رَبِّی هذَا بَصَائِرُ مِن رَبِّکمْ… (اعراف/203) هذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ… اشاره به قرآن است (جاثیه/20)

🔹 گردش شب و روز:
🔸 گردش شب و روز از عوامل بصیرت انسان‌هاست؛ یقَلِّبُ اللَّهُ الَّیلَ وَ النَّهَارَ إِنَّ فِی ذلِک لَعِبْرَةً لِأُوْلِی الْأَبْصَارِ (نور/44)

🔹 گسترش زمین:
🔸 گسترده‌ شدن زمین و قرار گرفتن کوههای بلند در آن، زمینه بصیرت را برای بندگان توبه کننده فراهم کرده است؛ وَ الْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَ أَلْقَینَا فِیهَا رَوَاسِی وَ أَنْبَتْنَا فِیهَا مِن کلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ. تَبْصِرَةً وَ ذِکرَی لِکلِّ عَبْدٍ مُنِیبٍ (ق/7,8)

🔹 معجزه:
🔸 اعطای ناقه به صالح علیه السلام به صورت معجزه، سبب پیدایش بینش صحیح می‌شود؛ وَ آتَینَا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً…(اسراء/59)
🔸 معجزات موسی علیه السلام از عوامل بصیرت آدمیان است: وَ لَقَدْ آتَینَا مُوسَی تِسْعَ آیاتٍ بَینَاتِ… قالَ لَقَد عَلِمتَ ما اَنزلَ هٰولاءِ اِلّا ربُّ السّماواتِ وَ الارضِ بَصائِرَ و …(اسراء/101 و 102)

🔹 یاد خدا:
🔸 ذکر و یاد خداوند متعال در اهل تقوا، زمینه وصول به بصیرت و بیداری دل است؛ إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّیطَانِ تَذَکرُوا فَإِذَا هُم مُبْصِرُونَ (اعراف/201)

⬅️ راه‌های عملی کسب بصیرت؛ عبارتست از: شناخت حقیقت ولایت و ولی امر زمانه خود، داشتن فکر و اندیشه و تجزیه تحلیل مسائل، دوراندیشی در امور، پیروی از عالمان وارسته، رعایت ایمان و تقوای الهی، عبرت گرفتن از مسائل گوناگون، ذکر و یاد الهی، پیمودن مسیر اهل بصیرت.

⫸ از تـو حـرکت از خـدا بـرکـت

🪶 الکافی، به نقل از ابو عُماره طیار:

⪼ به #امام_صادق_علیه_السلام گفتم: مالم از کف رفته و آنچه داشته‌ام، نابود شده و نانخورانم بسیارند.
امام علیه‌السلام فرمود:
⁘ «هر گاه به کوفه رسیدی، درِ دکانت را بگشای و بساطت را بگستر و ترازویت را در میان نِه و به روزی پروردگارت روی آور».

چون باز آمد، در دکانش را گشود و بساطش را گسترد و ترازویش را در میان نهاد. بازاریان در شگفت شدند؛ زیرا نه در حجره‌اش کالایی بود و نه پولی داشت.
مردی نزد وی آمد و گفت: برای من جامه‌ای بخر. برای آن مرد، جامه‌ای خرید و قیمتش را گرفت و مبلغ نزد او ماند…
تاجران چنین عمل می‌کردند؛ کالایی را به امانت می‌گرفتند و بعد بهایش را می‌دادند.
سپس مرد دیگری آمد و گفت:
ای ابو عُماره! یک لنگه بارِ کتان دارم. آیا آن را می‌خری، که بهایش را یک سال بعد از تو بستانم؟
گفت: آری. آن مرد، بار را نزد وی آورد و او آن را خرید، بدین گونه که یک سال بعد، بهایش را بپردازد.
آن گاه، یکی از بازاریان، نزد وی آمد و گفت: ای ابو عُماره! این لنگه بار چیست؟
گفت: این را خریده‌ام. گفت: نیمی از آن را به من بفروش و من بهایش را نقدا به تو می‌پردازم. آن را به وی فروخت؛ نیمی از کالا را داد و نیمی از قیمت را گرفت.

↲ بدین‌سان، باقی‌مانده کالا تا یک سال در دست وی بود. پس با بهای آن، جامه خرید و عرضه کرد و باز خرید و فروخت تا آن که ثروتمند شد و وجهه و اعتباری یافت و به جایگاهی شایسته رسید.

◌ الکافی: ج5 ص304 ح3

📚 دانشنامه قرآن و حدیث، ج17 ص24

🔻 در نیم‌روزی گرم، شخصی به حضرت علی علیه‌السلام عرض کرد: مرا موعظه کن. حضرت فرمود: مجالس فراوانی را با هم بودیم و سخنرانی‌های زیادی را از ما شنیدی؛ الآن در این نیم‌روز گرم چه حاجت که موعظه‌ای از ما بشنوی؟ عرض کرد: دامن شما را رها نمی‌کنم مگر اینکه سخنی بگویید. حضرت فرمود: «انت مع من احببت» تو با محبوبت محشور می‌شوی. ببین به چه چیز دل بسته‌ای؟ مورد علاقهٔ تو چیست؟ چه می‌خواهی؟

‼️ مباد آنکه به فکر همه چیز باشیم، ولی به فکر خود نباشیم. سری به درونمان نزنیم که درونمان چه کسی و چه چیزی را می‌خواهد. گاهی ممکن است انسان عمری غافل باشد و نداند چه می‌طلبد.

#آیت_الله_جوادی_آملی
📚 از کتاب #حکمت_عبادات

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌