🟢 معنای کَرَم

🔹 استاد گرامی مرحوم علامه طباطبایی (رضوان الله تعالی علیه) کراراً در جلسه درس می‌فرمود: «کرامت»، معادل دقیق فارسی ندارد و برای بیان آن از چند لفظ باید استفاده کرد. آن‌گاه می‌فرمودند: اگر انسان به مقامی برسد که در برابر خدا عبودیت محض پیدا کند و حاضر نباشد در مقابل غیر خدا سر بر زمین بساید می‌توان گفت: به مقام کرامت رسیده است. کلام ایشان را این گونه می‌توان تبیین کرد: انسان هر چه به عبودیّت محض نزدیک‌تر شود، به همان مقدار از هوان و حقارت رهایی پیدا می‌کند و به کرامت می‌رسد. اگر به حد نهایی عبودیت خدا رسید، کاملاً از هوان و حقارت می‌رهد و این، همان کرامت مطلق است و اگر بهره‌ای از عبودیت خدا نداشته باشد، حقیر مطلق است و حظّی از کرامت نمی‌برد. تذکّر: منظور از کرامت مطلق همان اطلاق به لحاظ درجه وجودی انسان است وگرنه کرامت مطلقِ حقیقی، مخصوص خدای سبحان است. قرآن کریم کرامت را صفت برای امور متعددی قرارداده است: «رسول کریم». «لقرءانٌ کریمٌ»، «زروعٍ و مقامٍ کریمٍ»، «زوجٍ کریمٍ»، «رزقٌ کریمٌ»، «أجرٍ کریمٍ»، «کتابٌ کریمٌ»، «مَلَکٌ کریمٌ»، «قولاً کریماً»، «مُدْخَلاً کریماً» و… . خلاصه هیچ موجودی به اندازه خدای سبحان از هوان و حقارت مبرا نیست. از این جهت نه تنها متصف به «کریم» می‌شود: «فإنّ ربی غنیٌّ کریم»، «ما غرّک بربّک الکریم» بلکه به «اکرم» نیز متّصف می‌گردد: «إقرأ و ربّک الأکرم».

📚 ادب فنای مقربان، جلد 1، ص 203