✅ در یک تقسیم‌بندی می‌توان حیات و مرگ را بر دو قسم دانست: حیات و مرگ مادّی که در انسان و حیوان و نبات مشترک است و دیگری، حیات و مرگ معنوی که مخصوص انسان است. در بحث موضوعی امروز، برخی از این آیات را مرور خواهیم کرد:
🔸حیات مادی: و الله انزل من السماء ماء فاحیا به الارض بعد موتها (نحل/۶۵)
🔹حیات معنوی در پرتو ایمان و عمل صالح: من عمل صالحا من ذکر او انثی و هو مؤمن فلنحیینه حیوٰة طیبه (نحل/۹۷)
🔸حیات معنوی در پرتو پذیرفتن دعوت خدا و پیامبراکرم(ص): یا ایها الذین امنوا استجیبوا لله و للرسول اذا دعاکم لما یحییکم (انفال/۲۴)
🔹حیات معنوی شهیدان: و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله اموات بل احیاء عند ربهم یرزقون (آل‌عمران/۱۶۹)
🔸حیات معنوی و بهره‌مندی از نور الهی: او من کان میتا فاحییناه و جعلنا له نورا یمشی به فی الناس (انعام/۱۲۲)
🔹کفر، عامل مرگ معنوی: لینذر من کان حیّا و یحق القول علی الکافرین (یس/۷۰)
🔸عدم تأثیر سخن پیامبر(ص) در مردگان معنوی: انک لاتسمع الموتی و لاتسمع الصم الدعاء (نمل/۸۰)
❇️ گاهی حیات در مقابل جهان آخرت است که از آن به حیات دنیا تعبیر می‌شود که محکوم به فنا و زوال است، اما حیات آخرت همیشه پابرجا و جاویدان است:
🔹حیات دنیوی: انما الحیوة الدنیا لعب و لهو و زینة … (حدید/۲۰)
🔸حیات اخروی: و ان الداره الاخرة لهی الحیوان لو کان یعلمون (عنکبوت/۶۴) یا قوم انما هذه الحیوة الدنیا متاع و ان الاخرة هی دارالقرار (غافر/۳۹) 
⬅️ البته حیات اخروی، هم شامل حیات در عالم برزخ می‌شود؛ (مؤمنون/۱۰۰, آل‌عمران/۱۷۰, غافر/۴۶) و هم شامل حیات ابدی در قیامت کبری (رعد/۲۶، دخان/۵۶، یونس/۷)