واژه شیطان در قرآن
✍ شیطان از ماده «شطن» به معنی مخالفت میباشد، و به هر موجود طغیانگر، خواه از انسانها یا از اجنه باشد، گفته می شود.
🔹 کلمه شیطان در قرآن به سه صورت به کار برده شده است:
1. “شیطان"؛ در این صورت، شیطان شامل هر فردی از شیاطین جن و انس می شود:
☀️«وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرینٌ»زخرف/36. هر کس از یاد خدا رویگردان شود شیطانی را به سراغ او میفرستیم که همواره قرین اوست!.
2- “الشیطان"؛ در این صورت غالباً به معنی خاص یعنی ابلیس آمده است:
☀️«یا بَنی آدَمَ لا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطانُ کَما أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ» اعراف/27. ای فرزندان آدم! شیطان شما را نفریبد، آن گونه که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون کرد.
🔹 و در برخی موارد نیز به معنای عام آمده است «الشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشاء…» بقره/268. یعنی شیطان شما را از فقر و تهیدستی بیم می دهد و به فحشا و زشتی ها فرا می خواند.» در این جا (الف و لام) در معنای جنس (عام) بکار رفته است؛ چون ترساندن از فقر و دعوت به عمل خلاف شرع گاهی از طرف شیطان انسانی نیز صورت میپذیرد.
3. “شیاطین” به صورت جمع؛ و این نشانگر آن است که شیطان مصادیق متعدد و مختلفی دارد. نکته این که در برخی از آیات بعد از کلمه شیاطین به اختلاف جنس شیطانها نیز اشاره می کند. مانند آیه شریفه:
☀️ «وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیاطینَ الْإِنْسِ وَ الْجِن» انعام/112. «و بدین گونه برای هر پیامبری دشمنانی از شیطان های انسان و جن قرار دادیم.»