دعا در قرآن
✅ در ۳۷ سورهی قرآن و در ۱۰۴ آیه، ۱۵۹ دعا مطرح شده است.
🔹این ۱۵۹ دعا، با حذف موارد تکراری، ۸۲ موضوع را در بر میگیرد.
🔸خواستههای مادی و معنوی در این دعاها با هم برابرند (هر کدام ۷۸ مورد).
🔹سه مورد هم خواستههایی ناشی از خیرهسری و لجاجت است! ( انفال/۳۲ - صافات/۱۰۲)
🔸در اکثر دعاها، خداوند با صفت ربّ و ربّنا مورد خطاب قرار گرفته (۱۵۰ مورد) ضمیر بازگشت به ربّ (۵ مورد) اللهم و اللهم ربّنا (هر کدام ۲ بار)
🔹ادعیه قرآنی از نظر دعاکنندگان، به ۵ دسته تقسیم می شود: انبیاء (۸۲ دعا) بستگان انبیاء (۱ دعا) فرشتگان(۴ دعا) شیطان (۳ دعا) و سایر مردم (۶۹ دعا).
🔸در میان انبیاء، بیشترین دعا به حضرت ابراهیم (۲۵ دعا) حضرت موسی (۱۸ دعا) و پیامبراکرم (۱۱ دعا)، اختصاص دارد.(صلوات الله علیهم اجمعین)
🔹بیشترین خواستهها به لحاظ ظرف وقوع دعا، مربوط به زندگی دنیاست (۱۴۴ مورد)، عالم قبل از دنیا (۳ مورد)، عالم برزخ (۱ مورد) قیامت(۷مورد) دوزخ (۴ مورد)
🔸از نظر موضوع دعا، درخواست آمرزش و بخشش کیفر گناهان (هر کدام ۱۶ مورد) و در مرتبه بعدی: درخواست رحمت الاهی و درخواست فرزند بیشترین فراوانی را دارند.
🔹 سوره بقره با ۲۲ مورد دعا و سوره آل عمران با ۱۸ دعا، بیشترین ادعیه را در خود جای دادهاند. بعد از آن سورههای اعراف ۱۲ دعا، مؤمنون و شعراء ۱۰ دعا ، ابراهیم ۸ دعا ، طه ۷ دعا و …) قرار دارند.
🔸از میان ۱۵۹ دعا، ۹۷ مورد در سوَر مکّی و ۶۱ مورد در سوَر مدنی و یک مورد هم در سوره حمد جای دارد.
🔹از ۱۵۹ دعا، ۱۴۶ مورد خواستهها، جنبه ایجابی دارد و ۱۳ مورد هم جنبه سلبی (مثل درخواست عدم رسوایی در قیامت، عدم انحراف از حق).
🔸دعاهایی که بر اجابت آن تصریح شده ۳۴ موضوع است و در ۵ مورد هم عدم اجابت است چون خواستهها غیر منطقی است! درخواست آمرزش برای عموی حضرت ابراهیم(ع)، نجات فرزند حضرت نوح (ع)، بازگشت از برزخ به دنیا، دیدن خدا با چشم سر، دور کردن عذاب از اهل جهنم
🔹نیایشهای قرآن، از لحاظ روابط انسان به ۳ گروه تقسیم می شود: در ارتباط با خدا ۴۵ مورد، در ارتباط با خود ۱۰۳ مورد و رابطه انسان با دیگران ۶۱ مورد (موارد مشترک وجود دارد).
🔸علاوه بر این ۱۵۹ مورد دعاهای مستقیم (یعنی طرح نیاز) ۳۴ مورد نیز دعاهای غیر مستقیم (یعنی بیان راز) در قرآن وجود دارد که ۱۸ مورد آن مربوط به پیامبران است.
🔹در قرآن ۳۱ مورد هم وجود دارد که گر چه از نظر شکلی، فاقد صورتبندی دعاست ولی محتوای آن بر وقوع دعا دلالت دارد که همگی مربوط به پیامبران است (پیامبراعظم ۱۶ مورد).
⬅️ این بود تصویری کلّی از دعاها بر اساس آمار، بدیهی است که متن دعاها کاربرد بیشتری برای ما خواهد داشت. انشاءالله